Proces utrzymania urządzeń pomiarowych i technicznych w adekwatnej kondycji jest główny dla zachowania ich dokładności i niezawodności w różnorakich zastosowaniach przemysłowych i laboratoryjnych. W praktyce znaczy to systematyczne sprawdzanie parametrów sprzętu a także porównywanie ich z określonymi wzorcami, co umożliwia na identyfikację odchyleń od norm. Wzorcowanie i kalibrowanie są procesami powiązanymi, lecz różniącymi się celami oraz metodami działania.
Wzorcowanie polega na określeniu różnic wśród wskazaniami urządzenia a wartościami odniesienia przy użyciu precyzyjnych przyrządów, jednakże kalibrowanie obejmuje implementację urządzenia w taki sposób, aby jego wskazania były kompatybilne z wymaganiami normatywnymi. Regularne wykonywanie tych czynności wpływa na wiarygodność pomiarów i pozwala na ocenę jakości działania sprzętu w kontekście założeń technicznych i norm obowiązujących w danej branży.
Wzorcowanie i kalibrowanie stosowane są w wielu dziedzinach, od przemysłu chemicznego i spożywczego po elektrotechnikę i mechanikę precyzyjną. W przypadku przyrządów pomiarowych takich jak wagi, ciśnieniomierze, termometry czy mierniki elektryczne niezbędne jest ustalenie tolerancji dopuszczalnych odchyleń, które określają, czy urządzenie może być dalej użytkowane, czy wymaga regulacji. Proces wzorcowania opiera się na porównaniu wskazań z wartościami wzorcowymi uzyskanymi z etalonów, które mają znaną i potwierdzoną dokładność. Kalibrowanie natomiast może polegać na regulacji mechanicznej, elektronicznej albo programowej, aby skorygować różnice w pomiarach i zagwarantować zgodność z wymogami określonymi w dokumentacji technicznej.
Znaczenie wzorcowania i kalibrowania obejmuje także aspekty związane z kontrolą jakości produkcji oraz bezpieczeństwem użytkowania urządzeń. Nieprawidłowe wskazania sprzętu pomiarowego mogą prowadzić do błędów w procesach technologicznych, przekłamań w badaniach laboratoryjnych lub niewłaściwej oceny parametrów materiałów i komponentów. Dlatego procedury te są często ujęte w systemach zarządzania jakością i standardach branżowych, gdzie wymagane jest dokumentowanie rezultatów, określenie dat kolejnych przeglądów a także prowadzenie rejestrów zgodności pomiarów z standardami. W większości przypadków niezbędne jest też stosowanie akredytowanych laboratoriów i przyrządów referencyjnych, które zapewniają iteracja i rzetelność procesu.
Praktyczne aspekty wzorcowania i kalibrowania obejmują przygotowanie urządzeń do pomiarów, identyfikację źródeł błędów, analizę wpływu warunków otoczenia a także stosowanie odpowiednich procedur technicznych. Istotne jest również dokumentowanie wytworzonych działań i uzyskanych rezultatów w formie protokołów, co pozwala na śledzenie historii urządzeń a także planowanie kolejnych cykli serwisowych. Dzięki systematycznemu podejściu możliwe jest utrzymanie przyrządów w stanie umożliwiającym precyzyjne pomiary przez dłuższy czas, co ma znaczenie zarówno w eksploatacji przemysłowej, jak i w badaniach naukowych. W ten sposób wzorcowanie i kalibrowanie stają się integralną częścią utrzymania jakości, niezależnie od rodzaju stosowanego sprzętu.
Źródło: wzorcowanie testo 926.